Fransa destekli STK’ya Burkina Faso’da casusluk operasyonu

Burkina Faso hükümeti, insani yardım adı altında faaliyet gösteren uluslararası bir casusluk ağını ortaya çıkardığını duyurdu. Hollanda merkezli International NGO Safety Organisation (INSO) adlı STK bünyesinde çalışan yabancı uyruklu kişilerin, ülkenin güvenlik güçlerine dair hassas bilgileri topladığı iddia edildi.

Yapılan açıklamaya göre, aralarında Fransız, Çek ve Malili vatandaşların da bulunduğu yedi kişi, savunma ve güvenlik güçlerine (FDS) ait bilgileri topladıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Bu kişilerin casusluk ve vatana ihanet suçlamalarıyla yargılanmaları bekleniyor.

INSO Hakkında Suçlamalar

INSO, 2019’dan bu yana Burkina Faso’da faaliyet gösteriyordu ve resmi bir kuruluş iznine sahipti. Ancak yetkililer, bu kuruluşun askeri konvoyların hareketleri, kullanılan araçlar, operasyon bölgeleri ve el yapımı patlayıcılarla ilgili olaylar hakkında bilgi topladığını belirtti.

Güvenlik Bakanı Mahamadou Sana, INSO’nun faaliyetlerinin 31 Temmuz 2025 tarihinde askıya alındığını hatırlatarak, bazı çalışanların bu yasağa rağmen “gizli ya da dolaylı yollarla bilgi toplamaya ve toplantılar yapmaya devam ettiğini” ifade etti.

Gözaltına Alınanlar Arasında Üst Düzey Yöneticiler de Var

Gözaltına alınanlar arasında INSO’nun Burkina Faso direktörü olan Fransız Jean-Christophe Emile Pegon, onun Fransız-Senegalli yardımcısı, Lahey merkezli merkez ofisin Çek uyruklu genel müdür yardımcısı, bir Malili ve dört Burkina Faso vatandaşı bulunuyor.

Fransız direktör Pegon’un, personelinden bilgi toplamasını istediğini kabul ettiği, ancak bu bilgilerin ne amaçla kullanılacağına dair net bir açıklama yapmadığı bildirildi.

Yargı Süreci ve Yasa Dayanağı

Şüpheliler, casusluk ve vatana ihanet ile ilgili Ceza Kanunu’nun 311-4. maddesi uyarınca savcılığa sevk edilecek.

Batı ile Gerilim Artıyor

Devlet Başkanı İbrahim Traore liderliğindeki hükümet, ülkenin birçok bölgesinde devam eden terör saldırılarıyla mücadele ederken, Batılı ülkelerle ilişkilerde sert adımlar atıyor. Burkina Faso, özellikle Fransa’yı ülkeyi istikrarsızlaştırmakla suçluyor; Paris ise bu iddiaları reddediyor.

2023’te Fransız askerlerinin ülkeden çıkışı istenmiş, diplomatik misyon üyeleri sınır dışı edilmişti. Aralık 2024’te, daha önce casuslukla suçlanan dört Fransız memur, Fas’ın arabuluculuğuyla bir yıllık tutukluluğun ardından serbest bırakılmıştı.

Haziran-Temmuz 2025 döneminde ise Burkina Faso hükümeti, 21 STK’nın faaliyet iznini iptal etmiş, 10 derneği de üç ay süreyle askıya almıştı.

Aynı şekilde komşu ülke Nijer, 2024 sonunda INSO’nun ülkedeki faaliyet iznini iptal etmişti.