Cumhurbaşkanı Said’i eleştiren Tunusluya idam şoku

Tunus’ta Saber Şuşan adlı vatandaşın Facebook paylaşımları nedeniyle idama mahkûm edilmesi, insan hakları çevrelerinde ve kamuoyunda büyük bir şok etkisi yarattı. Mahkeme, sanığı “Cumhurbaşkanına karşı ağır hakarette bulunmak” ve “devletin itibarına kasıtlı saldırı” suçlarından suçlu buldu.

Tunus İnsan Hakları Savunma Derneği Başkanı Bessam Trifi, Nabil vilayetindeki ceza mahkemesi tarafından 1 Ekim 2025’te verilen kararın, söz konusu paylaşımlar nedeniyle sanığa idam cezası öngördüğünü açıkladı. Trifi, sanığın daha önce terörle mücadele yargısına sevk edildiğini, ancak dosyanın terör niteliği taşımadığı gerekçesiyle ceza mahkemesine devredildiğini belirtti.

Haberin duyulmasının ardından hak savunucuları sosyal medyada tepkilerini dile getirerek, kararın aşırı sert ve orantısız olduğunu vurguladı.

Sanığın avukatı Osama Bouathlija, müvekkilinin 22 Ocak 2024’ten bu yana cezaevinde bulunduğunu ve üç suçlamayla karşı karşıya kaldığını aktardı: “Cumhurbaşkanına hakaret”, “Devletin şeklini değiştirmeye teşebbüs” ve “Kamu görevlisini hedef alan yalan haber yaymak.” Avukat, davanın 45 sayılı kararname ile 67. ve 72. maddeler uyarınca görüldüğünü söyledi.

Bouathlija, “Savunma olarak biz, müvekkilin serbest bırakılmasını veya geçirdiği yaklaşık iki yıllık tutukluluk süresinin yeterli görülmesini bekliyorduk. Ancak mahkeme en ağır cezayı seçti ve bu karar hem savunma heyeti hem de insan hakları çevreleri için şok oldu” dedi.

Avukata göre, 51 yaşındaki sanık yalnızca birkaç Facebook paylaşımı nedeniyle en ağır cezaya çarptırıldı. Sanığın eğitim düzeyinin lise ikinci sınıfta kaldığını ve gündelik işçi olarak çalıştığını belirten avukat, sayfasının takipçi sayısının da sınırlı olduğunu, bu nedenle paylaşımların ciddi bir tehdit oluşturmadığını ifade etti.

Tunus Ceza Kanunu’nun 72. maddesi, “devletin şeklini değiştirmeye veya halkı birbirine karşı silahlandırmaya, kaos ve şiddet çıkarmaya yönelik eylemleri” idamla cezalandırıyor.

Tunus İnsan Hakları Ligi üyesi Mohi Eddine Lagha ise, dosyanın detaylarını henüz incelemediklerini fakat kararın orantısızlığı nedeniyle şok yarattığını söyledi. Lagha, özellikle 54 sayılı kararname ile sosyal medya paylaşımlarına getirilen cezaların uluslararası insan hakları ilkeleri ve Tunus anayasasıyla çeliştiğini belirtti.

Bu karar, Tunus yargısının son dönemde verdiği sert kararların ilki değil. Geçmişte de bir genç, esrar bulundurduğu ve kullandığı gerekçesiyle 35 yıl hapse mahkûm edilmişti.

Cumhurbaşkanı Kais Said, 2021’de parlamentoyu askıya alarak ardından feshetmiş, başbakanı görevden almıştı. Muhalefet bu adımları “darbe” olarak tanımlarken, o tarihten bu yana hem yerel hem de uluslararası insan hakları örgütleri Tunus’ta özgürlüklerin gerilediği uyarısında bulunuyor.