Soykırımcı İsrail’in uluslararası spor etkinliklerinden men edilmesi talepleri yeniden gündemde

Gazze’de Filistinlilere yönelik “soykırım” ve savaş suçları işlediği gerekçesiyle işgalci İsrail’in uluslararası spor organizasyonlarından men edilmesi çağrıları yeniden gündeme geldi. İnsan hakları savunucuları ve çeşitli ülkeler, işgal rejiminin tüm düzeylerde cezalandırılması gerektiğini vurguluyor.

Geçmişte birçok ülke, kendi halkına veya diğer uluslara karşı işlediği suçlar nedeniyle spor alanında yaptırımlarla karşı karşıya kalmış; uluslararası turnuvalardan, hatta kulüp düzeyindeki müsabakalardan men edilmişti.

İrlanda’nın çağrısı:

İrlanda Futbol Federasyonu üyeleri geçtiğimiz cumartesi günü yapılan oylamada, Avrupa Futbol Federasyonları Birliği’ne (UEFA) İsrail’in tüm organizasyonlardan derhal men edilmesi çağrısında bulunulmasını büyük çoğunlukla kabul etti.

Kararda, İsrail Futbol Federasyonu’nun UEFA’nın iki maddesini ihlal ettiği belirtildi: Irkçılıkla mücadele politikasını uygulamamak ve işgal altındaki Filistin topraklarında Filistin Federasyonu’nun onayı olmadan kulüpler düzenlemek.

Reuters’ın haberine göre, UEFA geçtiğimiz ay İsrail’in Gazze’deki savaş nedeniyle Avrupa müsabakalarından uzaklaştırılmasını oylamayı gündemine almış, ancak 10 Ekim’de ateşkesin yürürlüğe girmesiyle oylama ertelenmişti.

Birleşmiş Milletler uzmanları da Eylül ayında, BM Soruşturma Komisyonu’nun işgalci İsrail’in Gazze’de “soykırım suçu işlediğini” belgeleyen raporunun ardından, İsrail’in uluslararası futboldan men edilmesi çağrısında bulunmuştu.

Geçmişteki örnekler:

Güney Afrika – Apartheid dönemi:

26 Eylül 1961’de FIFA, siyah oyuncuların milli takıma alınmamasını gerekçe göstererek Güney Afrika’nın üyeliğini askıya aldı. 1976’daki Soweto Katliamı’nın ardından ülke FIFA’dan tamamen ihraç edildi. Bu karar, spor tarihinde ırkçılığa karşı verilen en önemli zaferlerden biri olarak kayda geçti. Güney Afrika, apartheid yasalarının kaldırılmasının ardından 1992’de yeniden uluslararası müsabakalara döndü.

Yugoslavya – Bosna Savaşı:

Avrupa Futbol Federasyonu (UEFA), 1992’de Bosna Savaşı sırasında uygulanan BM yaptırımları kapsamında Yugoslavya’yı Avrupa Şampiyonası’ndan men etti. FIFA da 1994 Dünya Kupası elemelerinden çıkararak savaş suçlarının sona ermesini talep etti. Savaşın bitmesi ve Dayton Anlaşması’nın imzalanmasının ardından Yugoslav takımları kademeli olarak müsabakalara geri döndü.

Rusya – Ukrayna savaşı:

Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya saldırmasının ardından, FIFA ve UEFA ülkeyi tüm uluslararası organizasyonlardan men etti. Şampiyonlar Ligi finali Paris’e taşındı, Gazprom ile yapılan tüm sponsorluk anlaşmaları iptal edildi. Spor Tahkim Mahkemesi’ne yapılan itiraz da reddedildi. UEFA, 2026 Dünya Kupası ve 2028 Avrupa Şampiyonası’na Rusya’nın katılamayacağını duyurdu.