80 yıl sonra Drau: Unutulmayan dram, sessiz çığlık

1945 yılında Avusturya'nın Drau Irmağı kıyısında yaşanan ve on binlerce sivilin trajik şekilde hayatını kaybettiği Drau Faciası, Kafkas Vakfı öncülüğünde düzenlenen uluslararası etkinliklerle anıldı.

Türkiye Ulusal Ajansı destekli “Kafkasya Hafızası: Avrupa Tren Macerası” Ka155 Gençlik projesi ile başlayan bu etkinlik serisi, anma ve belgesel gösterimi etkinlikleri ile devam etti.

Bu etkinlikler yalnızca bir anma değil, aynı zamanda hafıza, adalet ve insanlık adına güçlü bir çağrı niteliğindeydi.

Hafızaya yolculuk: Avrupa tren macerası

Etkinlikler, Türkiye Ulusal Ajansı desteğiyle 30 genç katılımcının yer aldığı Avrupa Tren Macerası ile başladı. Türkiye'den hareket eden gençler, farklı Avrupa ülkelerinde tarihi duraklara uğrayarak Drau Faciası'nın izlerini sürdü.

Proje; sadece tarihi öğretmekle kalmadı, aynı zamanda geçmişle yüzleşme ve bugünün sorunlarını anlama konusunda da gençlere güçlü bir bilinç kazandırdı.

Irschen'de sessiz yürüyüş ve anma

28 Mayıs 2025 tarihinde, Drau Irmağı kıyısında yer alan Avusturya'nın Irschen köyünde yapılan yürüyüş, geçmişle kurulan manevi bir köprüydü. Katılımcılar ellerinde karanfillerle facianın yaşandığı noktada sessiz bir yürüyüş gerçekleştirdi. Ardından Drau kurbanları için yapılan anıtın önünde dualar edildi, konuşmalar yapıldı.

Irschen halkı, etkinliğe içten bir misafirperverlikle katılım gösterdi. Bu duyarlılık, hafızayı birlikte sahiplenmenin evrensel bir anlam taşıdığını gösterdi.

Drau Katliamı: 7 bin Kafkasyalı mülteci Sovyetlere teslim edilerek katledildi

II. Dünya Savaşı sırasında, 1943 yılında Kafkasya’dan çekilen Alman ordularıyla birlikte iltica eden Karaçay, Çeçen, Adıge ve Osetlerden oluşan 15 bin kişilik mülteci grubu, önce İtalya’nın Paluzza bölgesine, ardından savaşın sona ermesiyle Avusturya’nın Drau nehri kıyısında kamp kurdu. Sultan Kılıç Girey önderliğinde hayatta kalmaya çalışan mülteciler, 11 Şubat 1945 Yalta Anlaşması gereği Kızıl Ordu’ya teslim edilmek üzereydi.

28 Mayıs 1945’te İngilizler tarafından Sovyetler Birliği’ne iade edilmek istenen Kafkasyalılar, çoğu Alp Dağları’na kaçmaya çalıştı ancak binlercesi Drau Irmağı’na atlayarak veya İngiliz ve Sovyet askerleriyle çatışarak hayatını kaybetti. Sultan Kılıç Girey ise kendisine Sovyetlere teslim edilmeyeceği söylenmesine rağmen, halkını terk etmeyerek teslim olmayı seçti ve daha sonra Moskova’da yargılanıp idam edildi.

Sultan Kılıç Girey (sağdaki)

Teslim süreci 28 Mayıs-1 Haziran tarihleri arasında devam etti ve bu süreçte yaklaşık 7 bin Kafkasyalı katledildi. Bu trajediye “Drau Katliamı” adı verildi. Kafkasyalılar, bu toprakları “haram tala” (yasak toprak) olarak adlandırdı.

1960 yılında Kuzey Kafkasyalılar tarafından Batı Avrupa Müslümanları Cemiyeti tarafından İrschen köyünde dikilen anıtta şu ifadeler yer alıyor:
“Burada 28 Mayıs 1945’te 7,000 Kuzey Kafkasyalı, kadın ve çocukları ile birlikte Sovyet makamlarına teslim edildiler. Ve İslamiyet’e olan sadakatleri ile Kafkasya’nın istiklali ideallerine kurban gittiler.”

Drau Katliamı, dünya tarihinde az bilinen ancak Kafkasya halkı için unutulmaz bir acı olarak hafızalarda yerini koruyor.